کمبود کدام ویتامین باعث بروز ام اس می شود؟

عموماً دو گروه از اشخاص دچار بیماری ام.اس می‌شوند:

الف – گروه نخست

ام.اس (MS) افرادی هستند فوق‌العاده حساس، زودرنج و عصبی و با کمترین ناملایمات از حالت عادی خارج شده و تعادل خود را از دست می‌دهند.

یکی از عمده‌ترین علت‌های این بیماری، عصبی شدن افراد است که، مهم‌ترین دلیل آن در واقع کمبود مواد غذایی یا مواد معدنی و ویتامین‌ها
در بدن و همچنین مواد زائد در سلول‌ها و بافت‌ها است. هرگاه شخص از نظر فیزیولوژی دچال اختلال شود،
از نظر سیستم عصبی نیز دچار ناراحتی روحی و روانی خواهد شد و با کمترین برخوردی، عکس‌العمل نشان خواهد داد.‌

وقتی که تعادل املاح معدنی در بدن به هم می‌خورد، انسان با کمترین برخوردی عصبی می‌شود
و همچنین کار غدد درون‌ریز در بدن مختل می‌شود. همین امر موجب می‌شود که ترشحات طبیعی معده مختل
و اسید معده به اندازه دوبرابر حد طبیعی شود.

روزانه معده یک انسان بالغ حدود دو لیتر اسید کلریدریک ترشح می‌کند که در هضم غذا نقش اصلی را ایفا می‌کند.
وقتی فردی عصبی می‌شود، این مقدار اسید به دو برابر حجم واقعی و طبیعی خود می‌رسد
که در واقع روزانه چهار لیتر اسید معده که فوق‌العاده قوی است، ترشح می‌شود.

اختلال در غدد درون‌ریز موجب می‌شود که سیستم داخلی بدن به هم ریزد و انسان از حالت تعادلی روحی و روانی خارج شود.

پس می‌توان نتیجه گرفت بهترین راهکار درمانی که در زمینه پیشگیری از بیماری ام.اس نیز
برای این گروه مؤثر خواهد بود، پرهیز از بروز تنش در مناسبات بین‌فردی و سعی در کنترل احساسات و عواطف شخصی است

افراد زودرنج و حساس باید تلاش کنند تا تفسیر خود را از موقعیت‌های اجتماعی به‌گونه‌ای تغییر دهند تا کمترین فشار روانی بر آنان وارد شود.

‌ب – گروه دوم

از دیدگاه طب سنتی شامل افرادی است که از نظر ژنتیکی دارای طبع سردی هستند و مدام از غذاهای سرد
(غذاهایی با ‌‌PH اسیدی) به حد وفور استفاده می‌کنند و علاقه زیادی به خوردن ترشی، سرکه، تمر هندی، ماست، قره‌قروت و امثال آن دارند.

افرادی که دارای چنین طبعی هستند، اگر در مورد غذای مصرفی روزانه خود دقیق نباشند،
بیشتر در معرض بیماری ام.اس قرار می‌گیرند.‌عموماً در بیماران مبتلا به ام.اس، ‌‌PH خون گرایش به حالت اسیدی دارد
و اگر این حالت بر اثر نوع تغذیه تکرار شود، بیمار در معرض حملات مداوم قرار خواهد گرفت و حال بیمار به مرور رو به وخامت خواهد رفت.

جالب توجه اینکه این نوع بیماران علاقه وافری به مصرف غذاهای دارای حالت اسیدوز نشان می‌دهند،
مانند: ماست، بستنی، ترشی، تمر هندی، ماهی و امثال آن.

این‌گونه بیماران باید از مصرف غذاهای اسیدی دوری جویند تا بدین وسیله از پیشرفت بیماری جلوگیری به عمل آورند.
برای پیشگیری از این بیماری در سایر افراد نیز می‌توان مصرف متعادل مواد غذایی به‌ویژه اجتناب از مواد غذایی اسیدی را توصیه کرد.

ام.اس (MS) چیست؟

اسکلروز متعدد که به نام ام اس (MS) نیز شناخته می‌شود، نوعی بیماری مزمن است که به سیستم عصبی مرکزی (مغز، نخاع و عصب‌های چشمی) حمله می‌کند.

در موارد شدید بیمار فلج و یا کور می‌شود، در حالی که در موارد خفیف ممکن است فقط بی‌حسی در اندام‌ها تجربه شود.

از دیدگاه طب نوین دلیل بیماری ام اس هنوز شناخته نشده است اما طب سنتی راههای خوبی دارد؛

دانشمندان معتقدند این بیماری به دلیل تأثیر عوامل زیست محیطی در شخصی که به صورت ژنتیکی مستعد به واکنش است، بروز می‌کند.
لازم به ذکر است که این عوامل زیست محیطی هنوز ناشناخته هستند. اگرچه هیچ روش درمانی شناخته‌شده‌ای برای بیماری ام اس وجود ندارد،
اما چندین روش درمانی وجود دارد که سودمندی آن­ها در بهبود علائم این بیماری اثبات شده است.

هدف اصلی فیزیوتراپی ، بازگرداندن عملکردهای بیمار بعد از یک حمله، پیشگیری از حمله جدید و جلوگیری از ازکارافتادگی فرد است.

اگر بیماری ام اس برای شما تشخیص داده شد، فیزیوتراپی و بازتوانی، یکی از مهم‌ترین بخش‌های درمان و کند کننده پیشرفت بیماری شما می‌باشد.

روند رشد ام.اس (MS) چگونه است؟

رشته‌های عصبی توسط میلین (چربی پوشاننده‌ی عصب‌ها) احاطه شده‌اند تا از هرگونه آسیب در امان باشند.
میلین علاوه بر پوشاندن عصب‌ها، به هدایت سریع و مؤثر سیگنال‌های الکتریکی عصب‌ها نیز کمک می‌کند.

در بیماران مبتلا به ام اس، میلین در چندین ناحیه از بین می‌رود. از بین رفتن میلین باعث برجا ماندن یک اسکار (اسکلروز) می‌شود.
اسکلروز متعدد که نام دیگر بیماری ام اس است، به معنی «بافت اسکار در مناطق متعدد» می‌باشد.

نواحی که به اندازه کافی یا اصلاً میلین ندارند را پلاک یا ضایعه می‌نامند. هرچه ضایعه شدیدتر باشد، رشته‌ی عصبی می‌تواند بشکند یا آسیب ببیند.

هنگامی که یک رشته‌ی عصبی میلین خود را از دست بدهد، پالس‎‌های الکتریکی که از مغز دریافت می‌شوند
به طور یکنواخت به عصب‌های موردنظر نمی‌رسند. وقتی هیچ میلینی وجود نداشته باشد،
رشته‌های عصبی هرگز نمی‌توانند پالس‌های الکتریکی را هدایت کنند. به همین دلیل، پیام‌های مغز نمی‌توانند به عضلات منتقل شوند.

علل بیماری ام.اس (MS) 

از دیدگاه طب نوین علت این بیماری هنوز شناخته نشده است؛ با این حال یافته‌ها نشان می‌دهد که
در بیماری ام اس، سیستم عصبی مرکزی توسط سیستم ایمنی خود فرد مورد حمله قرار می‌گیرد.
به همین دلیل اعتقاد بر این است که ام اس یک بیماری خود ایمنی است.

عوامل خطر برای بیماری ام.اس (MS)

سن: این بیماری بیشتر در بین افراد ۲۰ تا ۵۰ سال رواج دارد.
جنسیت: زنان بیشتر از مردان به بیماری ام اس دچار می‌شوند.
مردم اروپایی تبار در مقایسه با افراد دیگر، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری ام اس هستند. با این حال افراد از تمام تبارها می‌توانند به این بیماری دچار شوند.
ژنتیک: قابلیت ابتلا به بیماری ام اس، می‌تواند از طریق ژن‌ها انتقال یابد.
قرار گرفتن در معرض نور خورشید: نرخ ابتلا به بیماری ام اس در بین افرادی که دورتر از خط استوا زندگی می‌کنند، بیشتر است.
در حقیقت ساکنان مناطق استوایی کمتر به این بیماری دچار می‌شوند.
مصرف بیش از حد نمک: ممکن است مصرف بیش از حد نمک سیستم ایمنی را تحت تأثیر قرار دهد و باعث بروز بیماری‌های خود ایمنی شود.

علائم بیماری ام.اس (MS)

در برخی بیماران، علائم آنقدر خفیف است که آنها تا رسیدن به مراحل پیشرفته‌ی بیماری، متوجه هیچ‌چیز نمی‌شوند.
در مقابل ممکن است برخی بیماران خیلی زود و در مراحل اولیه‎‌ی بیماری متوجه علائم شوند.

شایع‌ترین علائم بیماری ام اس عبارتند از:

مشکلات مثانه: ممکن است بیمار در تخلیه‌ی کامل مثانه مشکل داشته باشد و لازم باشد به طور مکرر به توالت برود.
بی‌اختیاری ادرار (نیاز به رفتن به توالت به طور ناگهانی) و تکرر ادرار شبانه (نیاز مکرر به رفتن به توالت در طول شب) نیز شایع است.

مشکلات روده: یبوست عارضه‌ی شایعی برای بیماری ام اس است و گاهی اوقات می‌تواند بسیار جدی باشد.

کارکردهای شناختی: ازجمله مشکلات مربوط به حافظه، انتزاع، توجه و پیدا کردن کلمه است.

افسردگی: بیماران مبتلا به ام اس، ۵۰ درصد احتمال ابتلا به افسردگی را دارند.

تغییرات احساسی: ممکن است زمانی که برای اولین بار بیماری ام اس تشخیص داده می‌شود، تأثیرات احساسی عمیقی بر روی فرد داشته باشد.
از دست رفتن میلین و آسیب دیدن رشته‌های عصبی در مغز نیز می‌تواند باعث تغییرات احساسی شود.
سردرد و از دست دادن شنوایی نیز در میان علائم ام اس وجود دارد.

خستگی: این یکی از شایع‌ترین علائم بیماری ام اس است که حدود ۹۰ درصد بیماران را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

سرگیجه: افراد مبتلا به ام اس معمولاً سرگیجه و مشکلات عدم تعادلی را تجربه می‌کنند.
ممکن است حرکات سر باعث احساسی شبیه شوک الکتریکی شود.

بی‌حسی یا ضعف: این عارضه معمولاً در یک یا چند اندام احساس می‌شود و به طور معمول در یک زمان،
فقط یک طرف بدن یا فقط نیمه‌ی پایینی بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.درد گرفتن یا سوزن سوزن شدن برخی از نقاط بدن.

حالت انقباضی و گرفتگی عضلات: رشته‌های عصبی آسیب‌دیده در مغز و نخاع می‌توانند باعث سفت شدن عضلات و گرفتگی‌های عضلانی شوند.

لرزش: حرکات لرزشی غیرارادی نیز ممکن است رخ دهد.

مشکلات بینایی: ممکن است دوبینی و تاری دید رخ دهد. از دست دادن دید چشم می‌تواند
به صورت جزئی یا کامل باشد که معمولاً در یک زمان یکی از چشم‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

تغییر در راه رفتن: طریقه‌ی راه رفتن فرد، منظور است. بیماری ام اس می‌تواند طرز راه رفتن فرد را تغییر دهد؛
زیرا عضلات بیمار ضعیف‌تر می‌شوند و این ممکن است باعث بروز مشکل تعادلی، سرگیجه و خستگی شود.

تشخیص بیماری ام اس

تشخیص بیماری ام اس می‌تواند فرایند پیچیده‌ای باشد؛ زیرا تشخیص این بیماری با ارسال نمونه به آزمایشگاه
و یا جمع‌آوری یافته‌های فیزیکی ممکن نیست. پزشک باید از چندین راهبرد استفاده کند تا بفهمد که آیا
بیمار معیارهای تشخیص بیماری ام اس را دارد یا خیر. برای این کار لازم است سایر علل احتمالی علائم بیمار، رد شوند.

پزشک با بیمار صحبت می‌کند، سوابق پزشکی او را به دقت بررسی می‌کند، یک معاینه نورولوژیک انجام می‌دهد،
به بیمار دستور می‌دهد که اسکن‌های تصویربرداری، تست پتانسیل‌های بصری
(تستی که فعالیت الکتریکی مغز را اندازه‌گیری می‌کند)، تجزیه و تحلیل مایع نخاعی و برخی آزمایش‌های دیگر را انجام دهد.

درمان بیماری ام اس

از دید طب نوین هیچ درمانی برای بیماری ام اس وجود ندارد اما طب سنتی میتواند راهکارهای بسیار خوبی در زمینه مقابله با ام.اس (MS) ارائه دهد

رایج‌ترین داروهای مورد استفاده برای درمان بیماری ام.اس (MS)

کورتیکواستروئیدها:

این داروها التهاب را کاهش می‌دهند و سیستم ایمنی بدن را متوقف می‌کنند.
این داروها اغلب برای علائم حادی که به طور ناگهانی شعله‌ور می‌شوند، تجویز می‌شوند.
کورتیکواستروئیدها رایج‌ترین داروهای تجویزشده برای بیماران مبتلا به ام اس هستند.

اینترفرون بتا ۱a یا ۱b:

به نظر می‌رسد این داروها سرعت پیشرفت علائم ام اس را کم می‌کنند. این داروها باید با دقت استفاده شوند زیرا می‌توانند باعث آسیب رساندن به کبد شوند.

کوپاکسون (گلاتیرامر):

هدف این دارو متوقف کردن سیستم ایمنی بدن از حمله به میلین است.

تایسبری با نام ژنریک Natalizumab:

این دارو برای بیمارانی تجویز می‌شود که یا نمی‌توانند سایر روش‌های درمانی را تحمل کنند یا اینکه این روش‌ها روی علائم آنها هیچ تأثیری نداشته است.

میتوکسانترون:

این دارو معمولاً فقط برای بیمارانی که علائم آنها پیشرفته است تجویز می‌شود. میتوکسانترون می‌تواند سرعت پیشرفت علائم ناتوانی بیمار را کم کند.
عصاره شاهدانه (تتراهیدروکانابینول): این عصاره علائم درد، گرفتگی عضلانی و بی‌خوابی را بهبود می‌بخشد.

آباگیو (تریفلونومید):

این دارو در قالب قرص ارائه شده و مناسب افراد بزرگ‌سالی است که بیماری ام اس آنها از نوع عودکننده است. این دارو به صورت یک‌بار در روز مصرف می‌شود.

معمولاً بازتوانی یک مؤلفه‌ی حیاتی برای افراد مبتلا به ام اس است تا به مراقبت‌های با کیفیت بالا دست یابند.

برنامه‌های توانبخشی در بیماران مبتلا به ام.اس (MS)

درمان فیزیکی:

هدف از این کار آموزش مهارت‌هایی به بیماران است تا بتوانند توانایی حرکتی و کارکردی خود را حفظ و بازیابی کنند.
اولین گام در راستای تلاش برای تسکین گرفتگی‌ها برداشته می‌شود؛ درمان فیزیکی از طریق تمرینات کششی روزانه
بر کشش و انبساط عضلات تمرکز می‌کند. ممکن است برای حفظ دامنه حرکتی یا انعطاف‌پذیری، سایر روش‌های درمانی ازجمله
اسپلینت (نوعی آتل)، آتل گرفتن و یا استفاده از بریس‌های طبی نیز لازم باشد.

درمان فیزیکی نیز ممکن است شامل ورزش‌های آبی، هیپوتراپی، ماساژتراپی، اولتراسونوگرافی، مگنت تراپی (TMS)، الکتروتراپی (TENS)و بیوفیدبک باشد.

کاردرمانی:

استفاده‌ی درمانی از کار، مراقبت از خود و انجام فعالیت‌ها به منظور افزایش رشد و جلوگیری از ناتوانی در نظر گرفته می‌شود.

درمان مشکلات تکلم و بلع:

افراد متخصص آموزش‌دیده‌ای توانایی تکلم و زبان بیمار را بررسی و در صورت وجود مشکل، اختلالات گفتاری و زبانی را درمان می‌کنند.
به این افراد آسیب‌شناسان گفتار و زبان یا گفتار درمان می‌گویند.

بازتوانی شناختی:

بازتوانی شناختی در مدیریت مشکلات خاص مربوط به تفکر و ادراک به بیمار کمک می‌کند.

بازتوانی پیشنهادی:

این نوع بازتوانی به افراد ناتوان کمک می‌کند تا برنامه‌ها و مهارت‌های شغلی را یاد بگیرند و بتوانند از عهده‌ی انجام یک شغل برآیند.

کشف های جدید برای درمان ام.اس (MS)

دانشمندان می‌گویند مکانیسم جدیدی را در داخل سلول شناسایی کرده‌اند که می‌تواند علت ایجاد بیماری
مالتیپل اسکلروزیس (ام‌اس) را توضیح دهد. آنها امیدوارند این کشف به یافتن درمان تازه‌ای برای این بیماری سیستم ایمنی کمک کند.

پیوند سلول‌های بنیادی بعد از سرکوب سیستم ایمنی، روشی تازه اما خطرناک در درمان ام‌اس
تشخیص زودهنگام “ام اس” با آزمایش چشم

در حال حاضر اساس درمان داروهایی است که سیستم ایمنی را از کار می‌اندازند اما این روش صرف‌نظر از عوارضی که دارد
کمکی به بازگرداندن اعصاب تخریب شده نمی‌کند؛ در بهترین حالت یا پیشرفت بیماری را کند کرده یا دوره‌های فروکش بیماری را بیشتر و طولانی‌تر می‌کند.

دانشمندان مدت‌ها است که حدس می‌زنند، میتوکندری، بخشی از سلول که مسئول تولید انرژی است، در ایجاد ام‌اس نقش داشته باشد.

محققان دانشگاه اکزتر بریتانیا و آلبرتای کانادا -که تحقیق خود را در نشریه التهاب اعصاب منتشر کردند-
متوجه شدند پروتئینی به نام Rab۳۲ به میزان بسیار زیادی در بافت مغز مبتلایان به ام‌اس وجود دارد در حالی که این پروتئین در افراد سالم دیده نمی‌شود.

پژوهشگران سپس دریافتند هر جا که Rab۳۲ وجود دارد، باعث می‌شود بخشی از سلول که در خود کلسیم
ذخیره می کند بیش از حد به میتوکندری نزدیک شود. به این ترتیب ارتباط این دو بخش مختل می‌شود.

اختلال در منبع کلسیم سلول، کار میتوکندری را مختل می‌کند. نتیجه آسیب دیدن سلول‌های عصبی و بیماری ام‌اس است.

“تاکنون تمام درمان‌ها برای رفع علائم بوده و چون علت دقیق بیماری را نمی‌دانیم تحقیقات هم در این زمینه محدود بوده است…
اما این یافته جدید و هیجان‌انگیز راهی تازه را در تحقیقات باز کرده است. این مرحله حیاتی است، و امیدوارم به درمان تازه و موثری برای ام‌اس ختم شود.”

میزان شیوع ام.اس (MS) 

شیوع ام‌اس در دنیا بر حسب تعداد بیماران در صد هزار نفر. ایران در زمره کشورهایی است که شیوه ام‌اس در آن متوسط است.
دانشمندان هنوز نمی‌دانند چرا این همه پروتئین Rab۳۲ در مغز مبتلایان به ام اس تجمع پیدا می‌‌کند
اما فکر می‌کنند اگر پروتئینی پیدا کنند که بتواند Rab۳۲ را هدف قرار دهد، ممکن است درمان ام‌اس را یافته باشند.

پروفسور پل اگلتون استاد دانشکده پزشکی دانشگاه اکزتر می گوید:
“مالتیپل اسکلروزیس می‌تواند تاثیر مخربی بر زندگی افراد بگذارد، بر تحرک، حرف زدن، توانایی‌های ذهنی و غیره.”

شیوع ام اس در استا‌نهای ایران. قرمز (بیش از سی در صد هزار)، زرد (پنج تا بیست و پنج در هزار)، کرم (آماری موجود نیست).
در حال حاضر برای بسیاری از مبتلایان به ام‌اس درمان مناسبی وجود ندارد و این بیماران زندگی‌ای دشوار و غیرقابل پیش‌بینی دارند.

در ایران افزایش چشمگیر شمار مبتلایان به ام‌اس در سه دهه اخیر باعث نگرانی شده است.
تحقیقات مختلف میزان شیوع بیماری را در ایران را متفاوت گزارش کرده‌اند اما به نظر می‌رسد در مجموعه میران شیوع در ایران
بطور متوسط ۴۵ در صدهزار باشد (در قیاس با ۱۶۴ در صد هزار در انگلستان).

زنان تقریبا سه برابر مردان در ایران به ام‌اس مبتلا می شوند.
در بین استان‌های کشور شیوع بیماری در استان اصفهان به میزان قابل توجهی زیاد است
و حتی نزدیک به دو برابر متوسط کشوری است. کمترین شیوع ام‌اس در ایران در استان سیستان و بلوچستان است.

ام.اس (MS) نوعی بیماری عصبی که پژوهشگران دلایل متعددی برای ابتلا به آن ذکر می کنند. اسم این بیماری به دلیل ناآگاهی ما از دلایل ابتلا به آن کمی ترسناک است. اما پژوهش های نوین نشان می دهد با رعایت بعضی نکته ها می توان مانع از ابتلا به این بیماری شد. یکی از شیوه های جلوگیری از ابتلا به این بیماری، دریافت ویتامین D کافی است با پیاده روی در معرض نورآفتاب به دست می آید

۱. در غیاب ویتامین D: اگر همین حالا ویزای شما برای سفر به نروژ آماده است، آن را لغو کنید؛ چون با سفر به نروژ ام.اس در انتظار شماست. بالاترین آمار ابتلا به ام.اس مربوط به این کشور است. چون مردم این کشور بالاترین آمار کمبود جذب ویتامین D را دارند. اما نکته جالب اینجاست که در مناطقی از این کشور که ماهیگیری بیشتر رایج است، آمار ابتلا به ام.اس در سطح پایینی است.

دلیل آن نیز در یافت ویتامین D و اسید چرب امگا ۳ به سبب مصرف ماهی است. اما خطر ابتلا به ام.اس در کشورهای اسکاندیناوی بیش از سایر کشورهای جهان است. در بعضی ایالت های امریکا، استرالیا و کشورهایی که میزان تابش آفتاب کم است، خطر ابتلا به ام.اس بیشتر است. بنابراین در فصل تابستان تا می توانید با رعایت اصول ایمنی هر روز چند ساعتی در معرض نور آفتاب پیاده روی کنید. این کارباعث دریافت ویتامین D کافی و جلوگیری از ابتلا به ام.اس می شود.

۲. هر نفس، یک قدم نزدیک تر: شکی نیست که افراد سیگاری در معرض خطر ابتلا به ام.اس قرار دارند. اما اگر بشنوید خانواده افراد سیگاری هم در این شرایط قرار دارند، چه حالی پیدا می کنید؟ اگر بشنوید قرار گرفتن در کنار فرد سیگاری حتی برای لحظاتی در مکان عمومی مانند تاکسی نیز ممکن است خطر ابتلا به ام.اس را در شما افزایش دهد چه حالی پیدا می کنید؟ قرار گرفتن درمعرض دود سیگار به هر شکل ممکن، خطر ابتلا به ام.اس را تا سه برابر افزایش می دهد. بنابراین تا می توانید فاصله ایمنی تان را با فرد سیگاری افزایش دهید. دلیل آن نیز نیکوتین موجود در سیگار است.

۳. با یک سرماخوردگی ساده می آید: بعضی از بیماری ها به ظاهر گذرا هستند. اما در واقعیت، موذیانه، زمینه ساز ابتلا به بعضی بیماری ها در سال های بعد می شوند. ابتلا به بعضی بیماری های باکتریایی یا ویروسی ممکن است اعصاب را تحریک کند و خطر ابتلا به ام.اس را افزایش دهد. هرچه این باکتری یا ویروس عامل بیماری جدی تر باشد، خطر ابتلا به ام.اس در بزرگسالی افزایش می یابد. از این عوامل می توان به ویروس سرخجه، سرخک، سل، ویروس هرپس ۶ و عامل عفونت های شدید دندان اشاره کرد. این ویروس ها به طور خاص اعصاب را هدف قرار می دهند. بنابراین ممکن است زمینه ساز ابتلا به ام.اس نیز باشند.

۴. آووکادو را به خاطر بسپارید: رعایت رژیم غذایی کم چرب و در مواردی عاری از چربی، یکی از راهکارهای جلوگیری از ابتلا به بیماری ام.اس است. در رژیم غذایی کم چرب باید مصرف چربی های تک غیراشباعی آووکادو، روغن آوودکادو، روغن زیتون و آجیل های خام در برنامه غذایی روزانه فرد قرار بگیرد. مصرف موادغذایی حاوی چربی های غیراشباع مانع از آسیب به غشای میلین و بافت های عصبی می شود. اما فراموش نکنیداین خوراکی ها کالری بالایی دارند. بنابراین باید کمتر از ۳۰ درصد از کالری دریافتی روزانه شما از این منابع تأمین شود.

۵. خربزه، آب نیست: برنامه غذایی شما باید سرشار از فیبر باشد. یکی از مهم ترین منابع حاوی فیبر، سبوس است. علاوه براین که اغلب میوه ها و سبزی ها حاوی فیبر هستند. خربزه، هندوانه، طالبی، گرمک، پرتقال، نارنگی، هلو، شلیل، گلابی، خیار، گریپ فروت و… سرشار از فیبر هستند. بنابراین روزانه حداقل یک قاچ از صیفی جات یا چند عدد از میوه های دیگر حاوی فیبر میل کنید. فیبر نوعی هیدرات کربن است. بنابراین مصرف آن به عملکرد بهتر اعصاب کمک می کند. غلات پخته و ذرت از دیگر منابع حاوی فیبر هستند.

۶. رژیم دکتر سوانک: در برنامه غذایی دکتر روی سوانک، پژوهشگر پرآوازه ای که ارتباط میان رژیم غذایی و بیماری ام.اس را مطرح کرد، ماهی جایگاه خاصی دارد. هرچه چربی ماهی بیشتر باشد، بیشتر مورد توجه است. منظور از چربی ماهی این است که ماهی حاوی مقدار بیشتری اسید چرب امگا۳، ۶ و ۹ باشد. این اسید های چرب مانع از تخریب غشای میلین و درنتیجه مانع از ابتلا به ام.اس می شوند. ماهی کاد، هرینگ، تن و ساردین از انواع ماهی های چرب هستند. یک نکته مهم را فراموش نکنید: مصرف این ماهی ها زمانی اثرگذار است که به صورت بخارپز پخته شوند.

۷. پوفا بخورید: کلمه پوفا (PUFA)، مخفف کلمه انگلیسی اسیدهای چرب چندغیراشباعی است. این نوع اسیدهای چرب خاصیت ضدالتهابی دارند. بنابراین با مصرف آنها خطر التهاب غلاف های عصبی که یکی از عوامل ایجاد ام.اس هستند، کاهش می یابد. لینولئیک اسید و اسید چرب امگا ۶ در این گروه قرار دارند. برای دریافت این ترکیب های مفید بهتر است مکمل آن را مصرف کنید.

۸. متناسب شیر بنوشید: یکی از منابع مهم حاوی اسیدهای چرب خوب،ویتامین D، ویتامین A و املاح، شیر است. همه این ترکیب ها به عملکرد بهتر اعصاب کمک می کنند. بنابراین اگر روزانه یک لیوان شیر بنوشید، خطر ابتلا به ام.اس تا چهار برابر کاهش می یابد. هرچه شیر تازه تر و طبیعی تر باشد، خطر ابتلا به ام.اس بیشتر کاهش می یابد. یکی از دلایلی که در زمان آلودگی هوا نوشیدن شیر توصیه می شود، کمک به کاهش خطر ابتلا به ام.اس است. اما میزان آن نباید به بیش از یک لیوان شیر در روز برسد.

۹. گلوتن؛ خوب یا بد؟ بعضی از متخصصان روی این عقیده پافشاری می کنند که مصرف خوراکی های حاوی گلوتن، یعنی همان پروتئین گندم، باعث تشدید خطر ابتلا به بیماری ام.اس می شود. به این دلیل که تأثیر آن گلوتن در ابتلا به ام.اس تا تشدید نشانه های آن در افراد مبتلا به این بیماری شبیه تأثیر این پروتئین روی دیگر بیماری های خودایمنی مانند سلیاک است.

اما گروهی دیگر از پژوهشگران معتقدند هیچ ارتباطی بین مصرف موادغذایی حاوی گلوتن و بیماری ام.اس موجود نیست. بنابراین کلاً بهتر است مصرف نان را محدود کنید؛ مگر انواع سبوس دار آن مانند سنگک یا نان جو.

رنگین کمان به ام.اس دهن کجی می کند
هرچه میزان غذاهای رنگی در برنامه غذایی تان بیشتر باشد، خطر ابتلا به ام.اس کاهش می یابد.
۱. بنفش، رنگ اول: رادیکال های آزاد باعث آسیب به لیزین درحین شکل گیری می شود و این رادیکال ها باعث ایجاد استرس های اکسیداتیو می شوند که زمینه ساز آسیب به اعصاب است.اما آنتوسیانین اینجاست! مصرف میوه هایی مانند شاه توت، تمشک، بلوبری، انگور قرمز یا بنفش، گیلاس، آلبالو و آلو سیاه که همگی حاوی آنتی اکسیدان آنتوسیانین هستند، باعث از بین رفتن رادیکال های آزاد می شوند.

۲. زرد و نارنجی در جایگاه بعدی: لیموترش، هویج، پرتقال، لیمو، انگور عسگری و… نیز حاوی آنتی اکسیدان نارنجین بوده و سرشار از ویتامین C،A و E هستند. این ویتامین ها نیز از آنتی اکسیدان های مهم هستند و به عملکرد بهتر اعصاب کمک می کنند. بنابراین مصرف آنها نیز مانع ابتلا به ام.اس می شود.

۳. قرمز در جایگاه سوم: رنگ قرمز نشان می دهد خوراکی مورد نظر حاوی لیکوپن است. این آنتی اکسیدان نیز باعث کاهش خطر ابتلا به ام.اس می شود. کافی است هر روز یک عدد گوجه فرنگی، کمی توت فرنگی شیرین،چند قاچ هندوانه سرخ، یک خوشه انگور سرخ و یا کمی گوجه قرمز بخورید.

تاثیر ویتامین دی D بر ابتلا به ام اس MS

شما می توانید با قرار گرفتن در معرض آفتاب و مصرف انواع مناسب مواد غذایی سطح مواد مغذی را بالا ببرید. ریشه کلمه ی ویتامین (vitamin) از ویتا (vita) است که از یک کلمه لاتین به معنی زندگی گرفته شده است. امروزه، محققان دریافته اند که، ویتامین D می تواند به زندگی افرادی که از تصلب بافت چندگانه (multiple sclerosis که با نام اختصاریِ اِم‌اِس یا MS شناخته می‌شود) رنج می برند، با کاهش عود مشکلاتشان کمک کند. که این کار را توسط محافظت ژنتیکی یا به لحاظ عوامل محیطی ریسک پیشرفت این بیماری انجام می دهد.

به گفته دکتر دوسان استفوسکی (Dr. Dusan Stefoski) استادیار مغز و اعصاب در مرکز پزشکی دانشگاه راش شیکاگو، هنگامی که افراد مبتلا به بیماری MS می شوند، سیستم ایمنی شان دوست را از دشمن تشخیص نمی دهد و با علامت خطر بیش از حدی که دریافت می کند به غلاف میلین سلول های ععصبی مغز و نخاع حمله می کند. نتیجه این فرایند مشکلات پیش رونده ای را در طول زمان، در سایر بخش های بدن ایجاد می کند. ولی تحقیقات بر روی بدن رو به رشد نشان می دهد که، ویتامین D در سلول، به عنوان تنظیم کننده سیستم ایمنی بدن عمل کرده و باعث می شود دیگر حمله ای به آن ها نشود.

سه مطالعه، یکی در دانشگاه آکسفورد انگلستان، یکی در بیمارستان اینلندر نروژ و دیگری در دانشکده پزشکی نیوجرسی، گزارش دادند که حفظ سطح کافی ویتامین  D توسط مکمل نه تنها باعث کاهش خطر ابتلا به MS می شود، بلکه باعث کاهش عود بیماری در مبتلایان به MS هم می شود. هر سه مطالعه در مجله نورولوژی منتشر شده است.

ارتباط بین ویتامین D و MS بیشتر با ارتباط بین نورخورشید و خطر ابتلا به بیماری، پشتیبانی می شود. به گفته دکتر کریستوفر لاک (Dr. Christopher Lock) متخصص MS در مرکز مراقبت های بهداشتی استنفورد کالیفرنیا، به غیر از مکمل ها، بهترین منبع ویتامین D ( به خصوص D3 ) نور خورشید است. تحقیقات ثابت کرده است که، رابطه ای بین فاصله محل زندگی افراد تا خط استوا و دریافت کمتر نور خورشید و خطر ابتلای بیشتر به MS وجود دارد.

همچنین محققان فنلاندی دریافتند که، نوزادان به دنیا آمده در بهار احتمال بیشتری دارد که به MS مبتلا شوند. بیشترین نوزادان در معرض خطر، متولدین فروردین ( آوریل ) هستند که احتمال ابتلایشان به این بیماری 9.4 درصد بیشتر است، در حالیکه نوزادان به دنیا آمده در آبان ( نوامبر ) 11.1 درصد احتمال کمتری برای ابتلا به MS دارند. دلیل ؟ این نوزادان در طی کم نور ترین ماه های سال به دنیا آمده اند و در نتیجه از نور خورشید کمتری بهره برده اند.

به گفته دکتر لاک، از آنجا که ما زمان بیشتری را در منزل سپری می کنیم و زمانی که بیرون می رویم در روزهای آفتابی از کرم های ضد آفتاب استفاده می کنیم، پس تعجب آور نیست که بیشتر آمریکایی ها همیشه دچار کمبود ویتامین D هستند. بر اساس یک مقاله ای که در سال 2009 از طب داخلی منتشر شده، 45 درصد از حدود 18883 نفری که در سراسر آمریکا آزمایش داده اند، دچار کمبود ویتامین D بوده اند.

چطور می توانم متوجه شوم که کمبود ویتامین D دارم؟

یک آزمایش خون ساده که نیازی هم به ناشتا بودن ندارد، می تواند سطح ویتامین D بدنتان را مشخص کند. ولی از آنجا که این آزمایش بخشی از آزمایش خون های معمول نیست، باید از دکترتان بخواهید که برایتان بنویسد. اندازه نرمال آن باید حدود 32 تا 100 باشد که پزشکان معمولا حد وسط آن یعنی 50 را در نظر می گیرند.

دکتر استفوسکی می گوید: معمولا من برای بیماران مبتلا به MS روزانه حدود 3000 تا 5000 واحد ویتامین D تجویز می کنم و هر سه ماه سطح آن را چک می کنم تا بدانم نیاز به اصلاح این دوز وجود دارد یا نه. پیشنهاد من برای افراد سالم بین 1 تا 70 سال روزانه 600 واحد و برای زنان باردار و شیرده و بالای 71 سال 800 واحد در روز است.

نور خورشید و مکمل ها تنها راه دریافت ویتامین D نیستند. می توان آن را در مواد غذایی هم یافت. موسسه ملی بهداشت، ماهی های چرب مانند ماهی سالمون، ماهی خال‌خالی یا اِسْقُمْری اطلس (ماهی خال‌خالی شکم سپید و پشت سبزرنگ با نواره‌های آبی دارد و بومی شمال اقیانوس اطلس است)، ماهی تن و ساردین را به عنوان منابع غنی ویتامین D معرفی کرده است. مقدار کمی از ویتامین D را می تواند در جگر گاو، پنیر، و زرده تخم مرغ یافت.

همچنین بسیاری از مواد غذایی که در حال حاضر با ویتامین D غنی شده اند.  برچسب روی مواد غذایی را به دقت بررسی کنید. محصولات رایجی که با ویتامین D غنی می شوند، شیر، غلات آماده برای صبحانه، ماست، آب پرتقال و حتی بستنی است. اما دکتر لاک هشدار می دهد که، حتی اگر آگاهانه از مواد غذایی حاوی ویتامین D استفاده کنیم، باز هم نمی توانیم به اندازه کافی از طریق رژیم غذایی این ویتامین را کسب کنیم. برای همین است که مصرف مکمل آن توصیه می شود.

سرمایه گذاری روی مکمل ویتامین D ارزشش را دارد. و واقعا هم ارزان است. به گفته دکتر استفوسکی، ویتامین D فقط برای MS مفید نیست، بلکه برای کمک به سایر بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس lupus) (، آرتریت روماتوئید rheumatoid arthritis) و بیماری های دل و روده مانند کرون (Crohn’s)  و کولیت (colitis) و همچنین کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ تاثیر گذار است.

ایجاد واکنش های سمی به ویتامین D نادر است، حتی در دوزهای بالا. به گفته دکتر لاک، شرکت کنندگان در مطالعات به اندازه 4000 تا 5000 واحد در روز را بدون هیچ گونه عارضه جانبی مصرف نموده اند. به گزارش وب سایت کلینیک مایو، واکنشی که ممکن است ایجاد شود، مسمومیت اصلی مربوط به مسمومیت با ویتامین D، تجمع کلسیم در خون ( هایپر کلسمی hypercalcemia ) است که سبب کاهش اشتها، تهوع و استفراغ می شود. ضعف، تکرر ادرار و مشکلات کلیوی هم ممکن است رخ دهد.

به سادگی می توان دوز بالای ویتامین D را متوقف کرد و به احتمال زیاد تمام این مشکلات رفع خواهد شد. در موارد شدید ممکن است پزشک مصرف دارو یا مایعات یا تزریق وریدی تجویز نماید. در هر صورت اگر فکر می کنید با توجه به مصرف مداوم ویتامین D دوز آن در بدنتان بالا رفته، حتما با پزشکتان صحبت کنید.

ام.اس (MS) نوعی بیماری عصبی که پژوهشگران دلایل متعددی برای ابتلا به آن ذکر می‌کنند. اسم این بیماری به دلیل ناآگاهی ما از دلایل ابتلا به آن کمی ترسناک است. اما پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد با رعایت بعضی نکته‌ها می‌توان مانع از ابتلا به این بیماری شد. یکی از شیوه‌های جلوگیری از ابتلا به این بیماری، دریافت ویتامین D کافی است با پیاده‌روی در معرض نورآفتاب به دست می‌آید.

1.‌ در غیاب ویتامین D: اگر همین حالا ویزای شما برای سفر به نروژ آماده است، آن را لغو کنید؛ چون با سفر به نروژ ام.اس در انتظار شماست. بالاترین آمار ابتلا به ام.اس مربوط به این کشور است. چون مردم این کشور بالاترین آمار کمبود جذب ویتامین D را دارند. اما نکته جالب اینجاست که در مناطقی از این کشور که ماهیگیری بیشتر رایج است، آمار ابتلا به ام.اس در سطح پایینی است.

دلیل آن نیز در یافت ویتامین D و اسید چرب امگا 3 به سبب مصرف ماهی است. اما خطر ابتلا به ام.اس در کشورهای اسکاندیناوی بیش از سایر کشورهای جهان است. در بعضی ایالت‌های امریکا، استرالیا و کشورهایی که میزان تابش آفتاب کم است، خطر ابتلا به ام.اس بیشتر است. بنابراین در فصل تابستان تا می‌توانید با رعایت اصول ایمنی هر روز چند ساعتی در معرض نور آفتاب پیاده‌روی کنید. این کارباعث دریافت ویتامین D کافی و جلوگیری از ابتلا به ام.اس می‌شود.

2.‌ هم‌محله‌ای بودن با ام.اس: هیچ می‌دانستید مکان زندگی شما ممکن است ام.اس‌خیز باشد؟! بله، درست شنیدید. یکی از دلایل ابتلا به ام.اس، مکان زندگی شماست. جالب این‌جاست که اگر فرد در جایی زندگی کند که در آن مکان خطر ابتلا به بیماری ام.اس بالا باشد اما تا پیش از رسیدن به سن پانزده سالگی مکان زندگی‌اش را تغییر دهد، خطر ابتلای به این بیماری از بین می‌رود.

عکس این قضیه نیز صادق است. افرادی که تا پیش از رسیدن به پانزده سالگی به منطقه‌ای که خطر ابتلا به ام.اس درآن بالاست مهاجرت کنند، خطر ابتلا فرزندان‌شان به این بیماری دور از انتظار نیست. از این مکان‌ها می‌توان به شهرها با آلودگی‌های زیست‌محیطی شامل آلودگی با فاضلاب، آلودگی با امواج اضافی مانند پارازیت‌ها، آلودگی‌های شیمیایی و آلودگی هوا بویژه مه‌دودهای ناشی از آلاینده‌های صنعتی اشاره کرد.

اگر قصد کوچ به مناطق خوش آب و هوا را داشته‌اید، تردیدنکنید. همین حالا کوله‌بارتان را ببندید و حرکت کنید. هرچه از شهرهای صنعتی و عوامل آلاینده فاصله بگیرید، ازخطر ابتلا به ام.اس دور شده‌اید.

3.‌ پیامک بیشتر، سلامت بیشتر: همیشه توصیه براین است که با فاصله‌گیری از فناوری می‌توان آرام‌تر بود.اعصاب آرام هم که یکی از عوامل مهم جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های عصبی است. اما این بار یک استثنا وجود دارد! هرچه دایره دوستان شما بیشتر باشد،خطر ابتلای شما به ام.اس کمتر می‌شود.عجیب است اگر بشنوید رسیدن هر پیامک خوشایند از طرف دوستان یا پیامک از طرف کسی که به او علاقه‌مند هستید،خطر ابتلا به ام.اس را تا 12 درصد کاهش می‌دهد.

4.‌ هر نفس، یک قدم نزدیک‌تر: شکی نیست که افراد سیگاری در معرض خطر ابتلا به ام.اس قرار دارند. اما اگر بشنوید خانواده افراد سیگاری هم در این شرایط قرار دارند، چه حالی پیدا می‌کنید؟ اگر بشنوید قرار گرفتن در کنار فرد سیگاری حتی برای لحظاتی در مکان عمومی مانند تاکسی نیز ممکن است خطر ابتلا به ام.اس را در شما افزایش دهد چه حالی پیدا می‌کنید؟ قرار گرفتن درمعرض دود سیگار به هر شکل ممکن، خطر ابتلا به ام.اس را تا سه برابر افزایش می‌دهد. بنابراین تا می‌توانید فاصله ایمنی‌تان را با فرد سیگاری افزایش دهید. دلیل آن نیز نیکوتین موجود در سیگار است.

5.‌ با یک سرماخوردگی ساده می‌آید: بعضی از بیماری‌ها به ظاهر گذرا هستند. اما در واقعیت، موذیانه، زمینه‌ساز ابتلا به بعضی بیماری‌ها در سال‌های بعد می‌شوند. ابتلا به بعضی بیماری‌های باکتریایی یا ویروسی ممکن است اعصاب را تحریک کند و خطر ابتلا به ام.اس را افزایش دهد. هرچه این باکتری یا ویروس عامل بیماری‌ جدی‌تر باشد، خطر ابتلا به ام.اس در بزرگسالی افزایش می‌یابد. از این عوامل می‌توان به ویروس سرخجه، سرخک، سل، ویروس هرپس‌6 و عامل عفونت‌های شدید دندان اشاره کرد. این ویروس‌ها به‌طور خاص اعصاب را هدف قرار می‌دهند. بنابراین ممکن است زمینه‌ساز ابتلا به ام.اس نیز باشند.

6.‌ آووکادو را به خاطر بسپارید: رعایت رژیم غذایی کم‌چرب و در مواردی عاری از چربی، یکی از راهکارهای جلوگیری از ابتلا به بیماری ام.اس است. در رژیم غذایی کم‌چرب باید مصرف چربی‌های تک غیراشباعی آووکادو، روغن آوودکادو، روغن زیتون و آجیل‌های خام در برنامه‌غذایی روزانه فرد قرار بگیرد. مصرف موادغذایی حاوی چربی‌های غیراشباع مانع از آسیب به غشای میلین و بافت‌های عصبی می‌شود. اما فراموش نکنیداین خوراکی‌ها کالری بالایی دارند. بنابراین باید کمتر از 30 درصد از کالری دریافتی روزانه شما از این منابع تأمین شود.

7. خربزه، آب نیست: برنامه غذایی شما باید سرشار از فیبر باشد. یکی از مهم‌ترین منابع حاوی فیبر، سبوس است. علاوه براین‌که اغلب میوه‌ها و سبزی‌ها حاوی فیبر هستند. خربزه، هندوانه، طالبی، گرمک، پرتقال، نارنگی، هلو، شلیل، گلابی، خیار، گریپ‌فروت و… سرشار از فیبر هستند. بنابراین روزانه حداقل یک قاچ از صیفی‌جات یا چند عدد از میوه‌های دیگر حاوی فیبر میل کنید. فیبر نوعی هیدرات کربن است. بنابراین مصرف آن به عملکرد بهتر اعصاب کمک می‌کند. غلات پخته و ذرت از دیگر منابع حاوی فیبر هستند.

8. رژیم دکتر سوانک: در برنامه غذایی دکتر روی سوانک، پژوهشگر پرآوازه‌ای که ارتباط میان رژیم غذایی و بیماری ام.اس را مطرح کرد، ماهی جایگاه خاصی دارد. هرچه چربی ماهی بیشتر باشد، بیشتر مورد توجه است. منظور از چربی ماهی این است که ماهی حاوی مقدار بیشتری اسید چرب امگا3، 6 و 9 باشد. این اسید‌‌های چرب مانع از تخریب غشای میلین و درنتیجه مانع از ابتلا به ام.اس می‌شوند. ماهی کاد، هرینگ، تن و ساردین از انواع ماهی‌های چرب هستند. یک نکته مهم را فراموش نکنید: مصرف این ماهی‌ها زمانی اثرگذار است که به‌صورت بخارپز پخته شوند.

9. پوفا بخورید: کلمه پوفا (PUFA)، مخفف کلمه انگلیسی اسیدهای چرب چندغیراشباعی است. این نوع اسیدهای چرب خاصیت ضدالتهابی دارند. بنابراین با مصرف آنها خطر التهاب غلاف‌های عصبی که یکی از عوامل ایجاد ام.اس هستند، کاهش می‌یابد. لینولئیک اسید و اسید چرب امگا 6 در این گروه قرار دارند. برای دریافت این ترکیب‌های مفید بهتر است مکمل آن را مصرف کنید.

10. متناسب شیر بنوشید: یکی از منابع مهم حاوی اسیدهای چرب خوب،ویتامین D، ویتامین A و املاح، شیر است. همه این ترکیب‌ها به عملکرد بهتر اعصاب کمک می‌کنند. بنابراین اگر روزانه یک لیوان شیر بنوشید، خطر ابتلا به ام.اس تا چهار برابر کاهش می‌یابد. هرچه شیر تازه‌تر و طبیعی‌تر باشد، خطر ابتلا به ام.اس بیشتر کاهش می‌یابد. یکی از دلایلی که در زمان آلودگی هوا نوشیدن شیر توصیه می‌شود، کمک به کاهش خطر ابتلا به ام.اس است. اما میزان آن نباید به بیش از یک لیوان شیر در روز برسد.

11. گلوتن؛ خوب یا بد؟ بعضی از متخصصان روی این عقیده پافشاری می‌کنند که مصرف خوراکی‌های حاوی گلوتن، یعنی همان پروتئین گندم، باعث تشدید خطر ابتلا به بیماری ام.اس می‌شود. به این دلیل که تأثیر آن گلوتن در ابتلا به ام.اس تا تشدید نشانه‌های آن در افراد مبتلا به این بیماری شبیه تأثیر این پروتئین روی دیگر بیماری‌های خودایمنی مانند سلیاک است.

اما گروهی دیگر از پژوهشگران معتقدند هیچ ارتباطی بین مصرف موادغذایی حاوی گلوتن و بیماری ام.اس وجود ندارد. بنابراین کلاً بهتر است مصرف نان را محدود کنید؛ مگر انواع سبوس‌دار آن مانند سنگک یا نان جو.رنگین‌کمان به ام.اس دهن‌کجی می‌کند
هرچه میزان غذاهای رنگی در برنامه غذایی‌تان بیشتر باشد، خطر ابتلا به ام.اس کاهش می‌یابد.
1.‌ بنفش، رنگ اول: رادیکال‌های آزاد باعث آسیب به لیزین درحین شکل‌گیری می‌شود و این رادیکال‌ها باعث ایجاد استرس‌های اکسیداتیو می‌شوند که زمینه‌ساز آسیب به اعصاب است.اما آنتوسیانین اینجاست! مصرف میوه‌هایی مانند شاه‌توت، تمشک، بلوبری، انگور قرمز یا بنفش، گیلاس، آلبالو و آلو سیاه که همگی حاوی آنتی‌اکسیدان آنتوسیانین هستند، باعث از بین رفتن رادیکال‌های آزاد می‌شوند.

2. زرد و نارنجی در جایگاه بعدی: لیموترش، هویج، پرتقال، لیمو، انگور عسگری و… نیز حاوی آنتی اکسیدان نارنجین بوده و سرشار از ویتامین C،A و E هستند. این ویتامین‌ها نیز از آنتی‌اکسیدان‌های مهم هستند و به عملکرد بهتر اعصاب کمک می‌کنند. بنابراین مصرف آنها نیز مانع ابتلا به ام.اس می‌شود.

3. قرمز در جایگاه سوم: رنگ قرمز نشان می‌دهد خوراکی مورد نظر حاوی لیکوپن است. این آنتی‌اکسیدان نیز باعث کاهش خطر ابتلا به ام.اس می‌شود. کافی است هر روز یک عدد گوجه فرنگی، کمی توت فرنگی شیرین،چند قاچ هندوانه سرخ، یک خوشه انگور سرخ و یا کمی گوجه قرمز بخورید.