توضیحات

کتامین نوعی داروی بیهوشی برای حیوانات و انسان هاست. این ماده نوعی مخدر آرامش بخش نیز می باشد که به عنوان یک تسکین دهنده درد برای بسیاری از بیماران تجویز می شود.

کتامین در مقایسه با داروهای با کاربرد مشابه عوارض کمتری دارد. به همین دلیل در اتاق های عمل زیاد مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده اوایل برای بیهوشی حیوانات استفاده می شد و کم کم در عمل های جراحی برای انسان نیز مورد استفاده قرار گرفت.
مکانیسم اثر کتامین

جذب دارو سريع است، كتامين به سرعت در تمام بافت‌های بدن از جمله مغز توزيع می شود. متابوليسم آن كبدی است و نيمه عمر دفعی آن 3-2 ساعت است. مدت اثر دارو بعد از تزريق وریدی حدود 10-5 دقیقه و بعد از تزريق عضلاني حدود 25-12 دقيقه است . زمان هوشيابی از دارو سريع است و دفع دارو به طور عمده كليوی است.

موارد مصرف

كتامين به عنوان يک بيهوش كننده عمومی براي اعمال جراحی يا تشخيص كوتاه مدت كه به شل شدن عضلات اسكلتی نياز ندارند، مصرف می شود.
كتامين همچنين به عنوان داروی كمكی همراه با ساير داروهای بيهوش كننده مصرف می شود.

مقدار مصرف

به دلیل عوارضی که این دارو مانند هر داروی دیگری بر جای می گذارد، حتما باید میزان و دوز استفاده از آن توسط پزشک تعیین شود تا مشکلات روانی و جسمی برای افراد مختلف ایجاد نشود. مقدار دوز این دارو در دفعات متعدد در هفته های ابتدایی کم می باشد و به مرور زیاد می شود.
این ماده بی بو و بی مزه در مصارف پزشکی به صورت تزریقی وریدی به رگ ها و یا عضلات تزریق می شود تا سریع تر به مغز برسد و تاثیرش را بگذارد.

موارد احتیاط

كتامين در صورت وجود آسيب چشم، افزايش فشار مايع مغزي-نخاعي، افزايش فشار داخل چشمی، اختلالات روانی مانند اسكيزوفرنی و يا تيروئيد سمی بايد با احتياط فراوان مصرف شود.
برای جلوگيری از ايجاد آپنه ، ضعف تنفسی و يا افزايش فشار خون ، تزريق وريدی كتامين بايد آهسته و طی مدت يک دقيقه انجام گيرد.
مصرف مكرر كتامين ممكن است باعث ايجاد مقاومت به اثرات دارو در بيمار گردد.
به مدت 24 ساعت پس از بيهوشی، هنگام رانندگي يا كار با ماشين‌آلاتی كه نياز به هوشياری دارند بايد احتياط نمود.
از مصرف فرآورده‌هاي حاوي الكل و ساير داروهاي مضعف CNS تا 24 ساعت پس از بيهوشی بايد خودداری نمود.
منافع دارو در مقابل خطرات احتمالی، تعیین کننده مصرف یا عدم مصرف این دارو در دوران بارداری است.

عوارض جانبی

عوارض شایع (%10سیستم اعصاب مرکزی: تاخیر در بیدار شدن پس از بیهوشی (شامل گیجی، دلیریوم یا روان آشفتگی، وضعیت رویاگونه، هیجان، توهم، رفتار غیرمنطقی، تصویرسازی ذهنی واضح)
سایر عوارض (درصد نامشخص):
قلبی عروقی: برادی کاردی، آریتمی قلبی، افت فشارخون، افزایش فشارخون، افزایش تعداد نبض
سیستم اعصاب مرکزی: وابستگی به دارو، هایپرتونی (حرکات تونیک کلونیک گاها شبیه به تشنج)، افزایش فشار مایع مغزی نخاعی
پوستی: قرمزی، راش شبیه به دانه های سرخک و سرخجه، راش در محل تزریق
غدد درون ریز و متابولیسم: دیابت بی مزه مرکزی
گوارشی: بی اشتهایی، تهوع، ریزش غیرارادی بزاق (سیالوره)، استفراغ
ادراری تناسلی: نقص عملکرد مثانه (کاهش ظرفیت)، التهاب مثانه (شامل: التهاب غیرعفونی، التهاب بینابینی، التهاب اولسراتیو، التهاب فرسایشی، التهاب خونریزی دهنده)، سوزش ادرار، خون در ادرار، تکرر ادرار، بی اختیاری ادرار، فوریت ادرار
واکنش ازدیاد حساسیت: آنافیلاکسی
موضعی: درد محل تزریق
عصبی عضلانی و اسکلتی: اسپاسم حنجره
چشمی: دوبینی، افزایش فشار داخل چشمی، نیستاگموس (حرکت غیرارادی چشم)
کلیوی: هیدرونفروز کلیه
تنفسی: انسداد راه هوایی، آپنه، دپرسیون تنفسی

تداخل دارویی

مشخصات کلی تداخلات:
سوبسترای CYP2B6
تشدید اثرات تضعیف‌کننده CNS
تداخلات رده X (پرهیز):
آزلاستین (بینی)، برومپریدول، کانیواپتان، فوزیدیک اسید (سیستمیک)، ایدلالیسیب، اورفنادرین، اوکسوممازین، پارالدهید، تالیدومید
کاهش اثرات داروها توسط کتامین:
تداخل قابل‌توجهی مشخص نشده است.
کاهش اثرات کتامین توسط داروها:
القاکننده‌های متوسط CYP2B6، دابرافنیب، انزالوتامید، لوماکافتور و ایواکافتور
افزایش اثرات داروها توسط کتامین:
اتانول، آزلاستین (بینی)، بلونانسرین، برکسانولون، بوپرنورفین، داروهای تضعیف‌کننده‌ CNS، فلونیترازپام، ممانتین، متوتری‌مپرازین، متی‌روسین، آگونیست های اپیوئید، اورفنادرین، اکسی کدون، پارالدهید، پیریبدیل، پرامی‌پکسول، روپینیرول، روتیگوتین، سوورکسانت، تالیدومید، تیوپنتال، زولپیدم
افزایش اثرات کتامین توسط داروها:
آلیزاپرید، اپرپیتانت، بریمونیدین (موضعی)، بروموپرید، برومپریدول، کانابیدیول، ماری‌جوانا (شاهدانه)، کلرمتیازول، کلرفنسین کاربامات، کلوفازیمین، کانیواپتان، مهارکننده‌های متوسط وقوی CYP3A4، دایمتیندن (موضعی)، دوکسیلامین، درونابینول، دروپریدول، دولیزیب، اردافتینیب، اسکتامین، فوس اپرپیتانت، فوس نتویتانت، فوزیدیک اسید (سیستمیک)، هیدروکسی زین، ایدلالیسیب، گیاه کاوا، لاروترکتینیب، لمبورکسانت، لیزورید، لوفکسیدین، منیزیم سولفات، متوتری‌مپرازین، متوکلوپرامید، میفپریستون، ماینوسیکلین (سیستمیک)، نابیلون، نوتپیتانت، اوکسوممازین، پالبوسیکلیب، پرامپانل، روفینامید، سیمپرویر، سدیم اکسیبات، استریپنتول، تتراهیدروکانابینول، تتراهیدروکانابینول و کانابیدیول، تیوتپا، تیکلوپیدین، تری‌مپرازین

منع مصرف

بطور كلی اين دارو در مواردی كه افزايش فشار خون خطرناک مي‌باشد، از جمله بيماری شديد قلبی- عروقی، زيادی شديد و كنترل نشده فشار خون، انفاركتوس اخير ميوكارد، سابقه حمله، ترومای مغزی و خونريزی يا توده داخل مغزی، نبايد مصرف شود.

شرایط نگهداری

دور از دسترس کودکان نگهداری شود.

کشور تولید کننده

آلمان
ایتالیا

شکل فرآورده

ویال کتامین روتکس مدیکا 50میلی گرم/میلی لیتر 10 میلی لیتر
ویال کتامین پن فارما 50 میلی گرم/میلی لیتر 50 میلی لیتر
آمپول کتامین مولتنی 50 میلی گرم/ میلی لیتر 2 میلی لیتر

کتامین | Ketamine