داروی دکسترومتورفان چیست؟ کاربرد و عوارض مصرف دکسترومتورفان

می‌دانیم که یکی از بدترین تجربه‌هایی که یک فرد از بیماری میتواند داشته‌باشد، سرفه کردن است. برای بهبود سرفه کردن می‌توان از داروهایی مانند دکسترومتورفان استفاده کرد. شربت دکسترومتورفان از بهترین داروهای موثر و ضد سرفه است. سرکوب سرفه با برخی داروهای دیگر هم امکان‌پذیر است و هر کدام با مکانیسم مشخصی این کار را می‌کنند. مثلا در مورد دکسترومتورفان، این فرایند با تاثیر بر بصل‌النخاع انجام می‌شود.

در صورتیکه به سرفه مبتلا شده‌اید و نمی‌دانید چرا این اتفاق افتاده‌است، می‌توانید با دریافت نوبت دکتر ریه از سایت نوبت‌دهی آنلاین داروباکس اولین و بهترین قدم را بردارید.

دکسترومتورفان چیست؟

نام تجاری؛

• balminil DM
• benylin DM
• bronchophan
• buckleys D

دکسترومتورفان به انگلیسی؛

دکسترومتورفان پی یک داروی سرکوب کننده ی سرفه در بیماری هایی مثل سرماخوردگی یا سینوزیت است که موجب عفونت راه های هوایی می شوند.

دکسترومتورفان برای چیست؟

از داروی دکسترومتورفان برای درمان سرفه استفاده می شود، که به صورت بدون نسخه هم در داروخانه ها در دسترس است. این دارو در درمان سرفه ای ناشی از آسم، سیگار، آمفیزم کاربردی ندارد.

شربت ضد سرفه دکسترومتورفان برای چیست؟

شربت دکسترومتورفان نوع خوراکی و مایع این دارو است که بیشترین کاربرد را در اشکال دارویی دکسترومتورفان دارد. شربت دکسترومتورفان نوعی داروی ضد سرفه است و برای سرماخوردگی، آنفلوانزا و حتی کرونا کاربرد دارد. مصرف این دارو معمولا به صورت ۳ تا ۴ بار در روز انجام می‌شود.

قسمت شربت دکسترومتورفان چقدر است؟

این دارو را می‌توان در قیمت‌های کم و مناسب از داروخانه‌ها دریافت کرد.

نحوه ی عملکرد داروی دکسترومتورفان

داروی دکسترومتورفان سرکوب کننده ی سیگنال هایی است که به مغز می روند و رفلاکس سرفه را تحریک می کنند. دکسترومتورفان یک آنالوگ کدئین (d-isomer) است و برخلاف I-isomer اثر ضد درد یا مخدر ندارد. چون با گیرنده های اپیوئیدی کار نمی کند. این دارو به خوبی در دستگاه گوارش جذب می شود و بعد از ۲٫۵ – ۶ ساعت به پیک خود در پلاسما می رسد. دکسترومتورفان یک پیش دارو است که در کبد توسط سیتوکروم P450 تجزیه می شود و متابولیت های فعال را به وجود می آورد که نام آن Dextrophan است. این دارو به طور مستقیم بر گیرنده های اپیوئیدی اثر ندارد، پس نمی تواند عارضه های ناشی از آن را هم ایجاد کند. 

نحوه ی مصرف این دارو و دوز مصرفی آن

معمولا این دارو را هر ۱۲ – ۴ ساعت می توانید بر اساس نیاز خود مصرف کنید. این دارو را باید بر اساس تجویز پزشک و مشاوره با دکتر مصرف کنید.

فرم های داروی دکسترومتورفان

• قرص 
• کپسول
• ژل
•  شربت

برای درمان سرفه در بزرگسالان معمولا  فرم شربت هر ۴ ساعت یا  هر ۶-۸ ساعت تجویز می شود.

• دوز مصرفی را تغییر ندهید و برای مدت طولانی تر از دوره ای که دارو برای شما تجویز شده است دارو را مصرف نکنید.
• معمولا این دارو ها را فقط تا زمان رفع علایم باید مصرف کنید.
• فرم مایع داروی دکسترومتورفان را همیشه با یک قاشق اندازه گیری دقیق مصرف کنید و همراه آن مقدار زیادی آب بنوشید تا به عملکرد دارو در گلو کمک کنید.
• در صورتی که سرفه ی شما طی یک دوره مصرف ۷ روزه بهتر نشد به پزشک اطلاع دهید.

شربت دکسترومتورفان برای کرونا

براساس اعلام سایت “ساینس‌نیوز”، محققین دانشگاه کالیفرنیا در تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که شربت سرفه “دکسترومتورفان” توان تکثیر ویروس کرونا و مرگ سلول‌ها را افزایش می‌دهد.

البته این مطالعه فعلاً روی سلول میمون بررسی شده و هنوز تاثیر آن بر انسان بررسی نشده است. به گفته “برایان شواچت” یکی از دانشمندانی که در جریان این تحقیقات بوده نتیجه این بررسی لزوماً به این معنی نیست که مردم کاملا مصرف شربت سرفه دکسترومتورفان را متوقف کنند، اما بهتر است در زمان شیوع ویروس کرونا و تا نتیجه نهایی تحقیقات در مصرف این دارو و داروهای مشابه که باعث افزایش تکثیر ویروس می شوند احتیاط کنند. در این زمینه بهتر است با دکتر ریه یا دکتر داخلی مشورت شود. برای مشاوره تلفنی با دکتر ریه می توانید از سایت داروباکس اقدام نمایید.

شربت دکسترومتورفان برای گلودرد

می‌دانیم که شربت دکسترومتورفان برای بیماری‌هایی که با سرفه های خشک همراه هستند کاربرد دارد. در واقع کاربرد اصلی دکسترومتورفان بر روی سرفه‌های خشک است. سرفه‌های خشک باعث آسیب رساندن به بافت گلو می‌شود. در صورتیکه سرفه‌های خشک متوقف شوند، گلودرد ناشی از آسیب دیدن گلو هم کاهش پیدا می‌کند. بنابراین شربت دکسترومتورفان به طور غیرمستقیم بر گلودرد ناشی از سرفه موثر است.

شربت دکسترومتورفان برای کودکان

این دارو را نباید برای کودکان زیر ۴ سال استفاده کنید. همیشه قبل از دادن داروهای سرفه یا سرماخوردگی به کودکان با پزشک اطلاع دهید زیرا این موارد می توانند برای کودک کشنده باشد. از طرفی به این نکته توجه کنید که یکی از بهترین درمان‌های سرفه‌های خشک، دکسترومتورفان است.

مقدار مصرف شربت دکسترومتورفان در کودکان

برای کودکان می‌توان شربت دکسترومتورفان را به صورت روزانه مصرف کرد. البته این دارو را نمی‌توان در کودکان زیر ۴ سال استفاده کرد. توجه داشته‌باشید که برای کودکان زیر ۶ سال؛ می‌توان هر ۴ ساعت ۵ میلی‌گرم به آنها داد. اما این مقدار نباید بیشتر از ۶ بار در روز شود.

در کودکان بین ۶ تا ۱۲ سال می‌توان ۱۰ میلی‌گرم در هر ۴ ساعت داد و برای کودکان بالای ۱۲ سال و بزرگسالان، مقدار مصرف، ۲۰ میلی گرم در هر ۴ ساعت است.

عوارض جانبی داروی دکسترومتورفان

مضرات شربت دکسترومتورفان در ادامه آورده‌شده‌اند.

• تشنج های شدید 
• تهوع 
• استفراغ 
• بی قراری 
• اضطراب شدید 
• گیجی
• توهم
• آهسته شدن حرکات 
• آهسته شدن تنفس 
• ناراحتی معده 
• یبوست 
• واکنش آلرژیک با علامت های سختی در تنفس، ورم صورت و حلق، راش، خارش 

اثر داروی دکسترومتورفان بر ارگان های مختلف

در ادامه به بررسی اثرات این دارو بر ارگان‌های محتلف می‌پردازیم.

سیستم عصبی مرکزی و محیطی

 در کل می توان گفت که این دارو بی خطر است اما می تواند تاثیراتی از قبیل افزایش تون ماهیچه ها، آتاکسی، سرکوب سیستم تنفسی، ایجاد اختلال های حرکتی، اختلال در حرکت صورت، توهم، گشادی مردمک ها بر سیستم عصبی به جا بگذارد. در صورت استفاده ی بیش از حد از این دارو فرد عارضه هایی مثل خستگی، سر درد،حس سبکی سر، از دست دادن آگاهی، کاهش توجه، آتاکسی را تجربه می کند.

پوست

این دارو می تواند باعث ایجاد کهیر های پیگمنتی یا پارگی های سطحی پوست شود. در بعضی از موارد حتی یک سری پلاک های قرمز در سطح پوست تشکیل شده است که با یک سری پیگمنت های پوستی محاصره شده اند.

عملکرد جنسی

گزارش هایی وجود داشته است که برخی از بیماران مرد بعد از استفاده از این دارو دچار نعوظ های مکرر شده اند، که ۷ روز بعد از قطع این دارو به حالت عادی بازگشته است.

سیستم ایمنی

در گاهی موارد نادر این دارو می تواند باعث ایجاد شوک آنافیلاکتیک و عارضه های ناشی از آن مثل ورم لب ها و صورت، تنگی نفس شود. این دارو باعث ایجاد برونکواسپاسم و یا آنژیوادم نمی شود.

موارد احتیاط مصرف این دارو

• دکسترومتورفان ممکن است به دلیل ایجاد خواب آلودگی باعث کاهش هوشیاری و آگاهی شما شود پس بهتر است در زمان رانندگی از آن استفاده نکنید.
• از مصرف همزمان قرص های لاغری، قرص های کافئین دار، داروهای درمانی بیش فعالی خودداری کنید. چون ممکن است عارضه های جانبی دارو را افزایش دهد.
• فرم های مایع مصنوعی داروهای سرفه ممکن است حاوی فنیل آلانین باشند و اگر بیماری فنیل کتونوریا دارید این دارو می تواند برای شما خطر ساز باشد.
• از نوشیدن الکل همزمان با مصرف این دارو خودداری کنید، زیرا الکل عوارض جانبی این دارو را افزایش می دهد.
• اگر عمل جراحی دارید حتما با پزشک در این مورد مشورت کنید.

آلرژی

• اگر به این دارو یا داروهای مشابه آن حساسیت دارید قبل از مصرف حتما به پزشک خود بگویید.

آسم و بیماری ریوی

• حتما قبل از استفاده ی این دارو همراه با سایر داروهای سرفه یا سرماخوردگی یا داروهای آسم با پزشک مشورت کنید.
• در صورتی که بیماری ریوی مثل آمفیزم یا برونشیت مزمن یا آسم دارید قبل از مصرف این دارو به پزشک اطلاع دهید .

دکسترومتورفان در بارداری

• تاثیر این دارو بر جنین نامشخص است. پس اگر باردار هستید به پزشک خود اطلاع دهید.

دکسترومتورفان در شیردهی

• این دارو ممکن است به شیر هم ترشح شود پس توصیه می شود اگر در حین شیردهی این دارو را مصرف می کنید قبل از آن با یک پزشک مشورت کنید.

تداخلات دارویی دکسترومتورفان با سایر دارو ها

• داروهای MAO inhibitors مثل ایزوکربوکسازید
•  فنلزین 
•  راساژیلین 
•  سلژیلین 
• پارنیت 
• متیلن بلو
• سلکسیب 
• داریفاسین 
• ایماتینیب 
• کوینیدین 
• ریتوناویر 
• پروکاربازین
• سیبوترامین
• تربینافین
• داروهای درمان کننده ی فشارخون 
• ضدافسردگی ها مثل آمی تریپتیلین، بوپروپیون، فلوکستین، فلووکسامین، ایمی پرامین، سرترالین  
• رانولازین 
• اگر این دارو را با SSRI ها مصرف کنید، عوارضی مثل آتاکسی، سرگیجه، اختلال در حافظه و خوا آلودگی ایجاد می شود.

علائم اوردوز با این دارو

در صورتی که مقدار خیلی زیادی از این دارو را مصرف کردید به اورژانس زنگ بزنید علامت های اوردوز با این دارو عبارتند از :

• تهوع  
• استفراغ 
• خواب آلودگی
• تعریق زیاد 
• یوفوریا 
• اختلال در راه رفتن 
• سرگیجه 
• سختی در تنفس 
• ضربان قلب بالا 
• تشنج
• کما 
• این دارو حتی ممکن است باعث مرگ شود.

سوالات متداول درباره شربت دکسترومتورفان

در ادامه به برخی از سوالات مرتبط با شربت دکسترومتورفان پاسخ دادهشده‌است. با ما همراه باشید.

راهنمای داروباکس برای مصرف دکسترومتورفان

دانستیم که سرفه می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد. برای اینکه این دارو را برای درمان سرفه‌های خشک استفاده کنید باید از پیش مشاوره دارویی بگیرید. زیرا گاهی این دارو می تواند اثرات جبران‌ناپذیری بر ارگان‌های مختلف بدن می‌‌گذارد. فراموش نکنید که سرخود این دارو را مصرف نکنید، مخصوصا در ارتباط با کودکان و مصرف آن در آنها.

داروباکس حافظ سلامتی شماست!

منبع: